V. Status
Inhoudsopgave
Voorwoord
In dit hoofdstuk kunt u informatie vinden over de stand van zaken van het Slow Food Presidium Limburgse Stroop. Denk daarbij aan de relatie met de Slow Food Foundation for Biodiversity, het Kenniscentrum voor Immaterieel Erfgoed Nederland en aan (de partners van) de keten “van plantgat tot pot stroop”.
Slow Food Presidium Limburgse Stroop
Het Slow Food Presidium Limburgse Stroop (SFPLS) houdt zich bezig met het ambachtelijk, authentiek en kleinschalig stoken van (met name Limburgse) stroop. Stroop stoken in ruimste zin bestrijkt de hele keten van plantgat (cultuurlandschap met hoogstamgaarden en bijbehorende boerderijen – koppeling materieel en immaterieel erfgoed) tot pot stroop (streekgastronomie, voeding, betrokkenheid lokale bevolking). Limburgse stroop is onderdeel van (de beleving van) het Limburgse cultuurlandschap en de voedselproductie. De betrokkenheid van de lokale gemeenschap is voor het presidium van groot belang.
Verder wil het SFPLS de authentieke ambachtelijke productiewijze neerzetten als een zichtbare beleving van het ondernemend landschap en de traditionele productiematerialen mee in stand houden. De leden van het presidium gebruiken het fruit van de hoogstamgaarden en bevorderen het praktisch gebruik ervan. Om deze doelen samen met betrokken partijen van de keten praktisch vorm te geven, zijn het productieprotocol (volgens de uitgangspunten van de Slow Food Foundation for Biodiversty) en het erfgoedzorgplan(volgens de uitgangspunten van het Kenniscentrum voor Immaterieel Erfgoed Nederland) gemaakt. In Hoofstuk IX is meer informatie over de betrokken partijen bij de keten. Die ketenbenadering is wezenlijk bij het realiseren van de doelen.
Het SFPLS valt juridisch / formeel onder de Stichting Slow Food Euregio Maas-Rijn.
Stichting Slow Food Euregio Maas-Rijn
De Stichting Slow Food Euregio Maas-Rijn heeft als doel: het vanuit de Slow Food gedachte, zoals verwoord in de missieverklaring van The International Slow Food Movement, bevorderen, ondersteunen en behouden van de voedselverscheidenheid en daarmee samenhangende geschiedkundige, landschappelijke en sociaal-culturele eigenheden van de Euregio Maas-Rijn in het algemeen en Limburg in het bijzonder.
Kernbegrippen hierbij zijn authenticiteit, kleinschaligheid, economische en sociaal-culturele versterking, ambachtelijkheid, volksgezondheid én lekker, puur en eerlijk.
In dit verband heeft de stichting als taak het in stand houden van het Slow Food Presidium Limburgse Stroop. Dat gebeurt volgens de daarvoor geldende regels van Slow Food Foundation for Biodiversity en de Vereniging Slow Food Nederland. Daarnaast zijn de uitgangspunten in relatie tot het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland en de plaatsing van het stoken van Limburgse Stroop op de Nationale Inventarisatie Immaterieel Cultureel Erfgoed Nederland leidend.
Overigens vullen de uitgangspunten van SFFB, SFN en het KIEN elkaar aan.
Om bovenstaande doelen te kunnen verwezenlijken zijn er, behalve de leden van het SFPLS, ook “De Vrienden van de Limburgse Stroop”. Hierbij kunnen zich personen en/of instanties of ondernemingen aansluiten, die achter de doelen van het SFPLS staan.
Slow Food International, Slow Food Nederland en Slow Food Foundation for Biodiversity
Slow Food is een wereldwijde voedselbeweging die zich inzet voor good, clean en fair voedsel voor iedereen. Zij brengt mensen uit de hele voedselketen samen: boeren en tuinders, chefs, vissers, wetenschappers, ondernemers en consumenten. Met hen worden belangrijke voedselvraagstukken aangepakt en wordt een platform geboden aan veranderaars; mensen die het anders durven te doen met aandacht voor mens, dier én natuur.
Het netwerk van Slow Food bestaat wereldwijd uit miljoenen mensen. Het is actief in 160 landen met 1500 lokale communities en heeft een sterk internationaal jongerennetwerk (SFYN).Het hoofdkantoor van Slow Food International is in Bra. Lees verder: https://www.slowfood.com/
Daarnaast is er de Slow Food Foundation for Biodiversity.
Deze stichting, opgericht door Slow Food International en Slow Food Italy, is een operationele groep ter bescherming van de voedsel diversiteit. De projecten van de stichting zijn middelen om vormen van landbouw te bevorderen; vormen die gebaseerd zijn op lokale diversiteit, met respect voor de bodem en de lokale cultuur, in harmonie met de omgeving. De Slow Food Foundation for Biodiversity wil zorgen voor voedsel soevereiniteit en het beschikbaar zijn van ‘good, clean and fair’-voedsel voor alle gemeenschappen. Meer lezen? Klik hier.
Slow Food Presidia is één van die projecten. Een presidium onderhoudt productie van kwaliteitsvoedsel, dat dreigt te verdwijnen, beschermt unieke gebieden en ecosystemen, herstelt traditionele, waardevolle procesmethodieken en stelt inlandse dierrassen en planten variëteiten zeker. Het Slow Food Presidium Limburgse Stroop is één van die honderden presidia wereldwijd. Meer weten?
In Nederland is er, net als in veel andere landen, ook een nationale Slow Food beweging. Het Nederlandse netwerk wordt gedragen door 19 lokale communities (waaronder Slow Food Limburg) en het Slow Food Youth Network, die nauw in contact staan met lokale producenten, ondernemers en chefs.
Lees verder:
De internationale stichting en de Limburgse stroop
Om erkend te kunnen worden als Slow Food Presidium door Slow Food Foundation for Biodiversity, is het noodzakelijk een productieprotocol op te stellen. De uitgangspunten van het ambacht stroopstoken en het product ambachtelijke stroop zijn in zo’n productieprotocol geformuleerd. Meer weten over dit protocol? Bekijk protocol
Medio 2010 kwam een delegatie van Slow Food Foundation for Biodiversity naar de regio van de stroopstokers voor een inspectiebezoek. De erkenning volgde snel. Die is overhandigd in 2010 door Slow Food International tijdens de Salone del Gusto in Turijn.
Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland
Om het ambacht en het unieke product naar de toekomst toe nog steviger te verankeren, hebben de leden van het presidium gewerkt aan een erfgoedzorgplan. Hierbij is ook de (blijvende) praktische verankering in het sociaal-culturele leven van de regio en de relatie met het cultuurlandschap belangrijk en overigens een voorwaarde. Dit is gebeurd in samenwerking met het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland.
Unesco-verdrag, Nederland en de Limburgse Stroop
In mei 2012 ondertekende Nederland het UNESCO-Verdrag inzake Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed. De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland vloeide daaruit voort: een maatregel om het immaterieel erfgoed zichtbaar te maken en te borgen. Het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) is belast met de coördinatie van deze maatregelen.Een belangrijke voorwaarde om op die inventaris geplaatst te worden, is het hebben van een uitgebreid erfgoedzorgplan. Het KIEN heeft hiervoor de uitgangspunten vastgesteld.
- Voor het Slow Food Presidium Limburgse Stroop was het een grote uitdaging om met het erfgoedzorgplan aan de slag te gaan, samen met medewerkers van het KIEN. Lees hier verder over het Erfgoedzorgplan.
Sinds 2017 is het ambacht Stoken van Limburgse Stroop geplaatst op de Nationale Inventaris Immaterieel Erfgoed in Nederland. Lees hier verder.
Keten ‘Van plantgat tot pot stroop’
Over de keten ‘Van plantgat tot pot stroop’, met name over de hierbij voor het presidium belangrijke partners, is meer informatie te vinden in Hoofdstuk IX.